Het NPI met maar liefst vier symposia goed vertegenwoordigd op ESSPD 2024 in Antwerpen

Werkzame factoren bij psychotherapie voor depressie en persoonlijkheidsstoornissen
In het symposium “Factors that matter in psychotherapy for depressed patients with personality disorders: short- and long-term perspectives” werden onder het bezielende voorzitterschap van Rien Van in vier deelpresentaties door Marit Kool, Hannah van den Eshof en Frederieke van Dorp resultaten van het PsyDos onderzoek gepresenteerd: een intensievere schematherapie of KPSP van 50 sessies in een jaar blijkt effectiever dan een minder intensieve variant van 25 sessies gedurende de behandeling, maar voorlopige uitkomsten tot 1 en 3 jaar na einde behandeling laten zien dat dit verschil op langere termijn niet meer aantoonbaar is. Naast deze hoofdeffecten werden ook twee kleine deelstudies gepresenteerd die aanwijzingen geven dat het toepassen van meer KPSP technieken in een sessie gecorreleerd is met een betere afname van depressieve klachten, en dat een goede vroege werkalliante voorspellend is voor een beter behandeleffect.

Ondersteunen van ouders met borderline en met autisme

Carlinde Broeks, Jasmijn de Vos en Roos de Graaf presenteerden samen met Ariëtte van Reekum en Els Blijd-Hoogewys een symposium over ouderschap: “Parenting with borderline or autism: challenges, strengths and effective support”. Het symposium kwam voort uit een samenwerking tussen het peripartum expertisecentrum van het NPI en het Female Autism Network of the Netherlands, met als thema stigma, de impact daarvan op aanstaande ouders en de positieve effecten van peer support binnen groepsbehandeling. Wat uit het symposium naar voren kwam is dat vrouwen in beide programma’s (ASS en BPD) te maken krijgen met stigma en vooroordelen over hun moederschap. Tegelijkertijd blijkt hoe zij profiteren van steun vanuit (peer) netwerken in het ontwikkelen en verstevigen van hun mentaliserende capaciteiten over zichzelf, hun kindje en de zich ontwikkelende band. Een ander belangrijk punt was dat in toekomstige interventies en onderzoek partners/vaders een veel centralere rol moeten krijgen.

Focus op Cluster C persoonlijkheidsstoornissen
Tenslotte werden cluster C persoonlijkheidsstoornissen onder de aandacht gebracht met het symposium “Cluster C in the Spotlight: treatment approaches and latest research results”. Astrid Baljé (PsyQ) deelde de resultaten van haar RCT naar patiënten met sociale angststoornis en vermijdende persoonlijkheidsstoornis; Arne van den End presenteerde de uitkomsten van zijn studie naar patiënten met PTSS en comorbide cluster C persoonlijkheidsstoornis; Martine Daniels vertelde over het design van de I-FORCE studie en drop-out, en Birre van den Heuvel presenteerde het design van de G-FORCE studie en baseline kenmerken van cluster C patiënten. We kunnen concluderen dat er effectieve behandelvormen bestaan voor cluster C, ook met comorbide angststoornissen als sociale angst en PTSS.

Perspectieven van patiënten en behandelaren op behandeling en herstel van persoonlijkheidsstoornissen
Om de behandeleffecten van patiënten met persoonlijkheidsproblematiek te vergroten is het nodig om klinische kennis en patiënt ervaringen bij het onderzoeksproces te betrekken. In het symposium “Kwalitatief onderzoek naar de perspectieven van patiënten- en behandelaren op behandeling en herstel van persoonlijkheidsproblematiek”, onder voorzitterschap van Roos van Grieken, gingen vier onderzoekers in op hoe patiënten hun mentale ontwikkeling ervaren na afronding van een behandeling (Hannah van den Eshof), welke factoren van schematherapie behandelaren als succesvol ervaren (Reine Ramaekers), hoe behandelaren de behandeling van patiënten met persoonlijkheidsproblematiek in combinatie met autisme spectrumstoornissen vormgeven (Maarten van Westen) en welke overwegingen behandelaren maken om tot een behandelindicatie te komen (Ido van der Krieke). De inzichten uit de kwalitatieve studies gaven inspiratie het soms grote verschil tussen cijfermatige uitkomsten uit kwantitatieve studies meer met elkaar te verbinden.