P-DAET

Aanleiding
Internationale richtlijnen bevelen specialistische psychotherapie aan voor de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen, denk hierbij aan MBT, ST, DGT of TFP. In de praktijk zijn deze therapieën echter voor veel mensen ontoegankelijk. Door dure programma’s en een te kort aan hoogopgeleide medewerkers ontstaat een beperkte beschikbaarheid van passende zorg, wat leidt tot lange wachtlijsten. Onderzoek laat zien dat generalistische behandelkaders mogelijk even effectief zijn als deze specialistische psychotherapieën. Een voorbeeld van zo een generalistisch behandelkader is de Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD). GIT-PD wordt reeds veel gebruikt in Nederland en België. Er zijn eerste onderzoeken die de effectiviteit van de GIT-PD onderbouwen, maar er is meer bewijs nodig om deze praktijk verder te ondersteunen.

Doel van het onderzoek
Met P-DAET beogen we de wetenschappelijke evidentie voor een toegankelijke behandelmethode voor persoonlijkheidsstoornissen te vergroten. Hiervoor onderzoeken we twee vragen.
Ten eerste onderzoeken we de effectiviteit en kosteneffectiviteit van een generalistisch behandelkader (GIT-PD) in vergelijking met bewezen effectieve specialistische psychotherapie (MBT/ST) voor persoonlijkheidsproblematiek. P-DAET is de eerste studie waarin de effectiviteit van de GIT-PD direct vergeleken wordt met bewezen effectieve specialistische psychotherapie voor persoonlijkheidsproblematiek.
Ten tweede beoogt P-DAET meer inzicht te krijgen in het voorspellen van de beste behandelindicatie. Kortom, welke behandeling werkt voor wie. Op basis van een reeks gegevens (zoals leeftijd, traumageschiedenis, behandelmotivatie en eerdere behandelingen) wordt middels een algoritme de optimale behandeling voorspeld. In de wetenschap wordt dit een Personalised Advantage Index genoemd. Als we beter kunnen voorspellen welke behandeling voor wie werkt, dan kunnen we voorkomen dat mensen onnodig op een slecht passende behandeling wachten.

Interventies
Per deelnemende instelling (in totaal 5: de Viersprong, GGZ Oost Brabant, Altrecht, Dimence en het NPI) kan het behandelaanbod verschillen. In ieder geval worden twee van de drie onderstaande behandelmethodes geboden, waarvan GIT-PD altijd een optie is. In de actieve conditie ontvangen deelnemers GIT-PD. In de controle conditie ontvangen deelnemers MBT of ST. MBT en ST beschouwen we hierbij doorgaans als een conditie. Hieronder vind je een beknopte samenvatting van de drie behandelingen:

• Mentalisation Based Treatment (MBT) is een vorm van psychotherapie die zich richt op het verbeteren van het vermogen van cliënten om te mentaliseren, dat wil zeggen, om gedachten, gevoelens, en intenties van zichzelf en anderen te begrijpen en te interpreteren. Bij P-DAET bestaat MBT altijd uit een combinatie van groepsbehandeling en individuele gesprekken.
• Schema Therapie (ST) richt zich op het identificeren en veranderen van diepgewortelde negatieve patronen of schema’s die ontstaan zijn in de jeugd en die het huidige gedrag en emoties beïnvloeden. Binnen P-DAET wordt ST zowel individueel als in groepsformat aangeboden. Welke vorm je aangeboden krijgt hangt af van het aanbod binnen de deelnemende instelling.
• Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) is een generalistisch kader voor het behandelen van persoonlijkheidsstoornissen. GIT-PD is daarbij niet gebaseerd op een behandelmethode, maar baseert zich op de werkzame factoren die in alle bewezen effectieve behandelvormen voor persoonlijkheidsstoornissen terugkomen. Deze factoren zijn vertaald naar een aantal basisprincipes waaraan iedere GIT-PD behandeling moet voldoen, zoals aandacht voor de relatie tussen cliënt en behandelaar, het werken in een team en het samen opstellen van duidelijke behandeldoelen.