Systematische Aanpak Suïcidepreventie in de GGZ

Aanleiding
Suïcidaliteit is een urgent en complex probleem met grote impact op zowel cliënten als professionals in de GGZ. Onderzoek toont aan dat in instellingen waar richtlijnconform wordt gewerkt, minder mensen overlijden door zelfdoding. Toch blijkt in de praktijk dat suïcidaliteit niet altijd tijdig wordt herkend, dat professionals soms handelingsverlegen zijn en dat samenwerking met naasten en de toepassing van effectieve behandelmethoden beter kunnen. Daarnaast ontbreekt in sommige organisaties een veilige en lerende cultuur, waardoor niet optimaal van eerdere ervaringen wordt geleerd. Dit onderstreept de noodzaak van een systematische, praktijkgerichte aanpak om suïcidepreventie binnen de GGZ structureel te verbeteren.

Doel van het onderzoek
Het best practices programma Systematische Aanpak Suïcidepreventie in de GGZ (SAS-GGZ) heeft als doel de zorg voor suïcidale cliënten structureel te verbeteren door:

• Een richtlijnconforme werkwijze te implementeren binnen deelnemende instellingen.
• Professionals beter toe te rusten in het signaleren, diagnosticeren en behandelen van suïcidaliteit.
• Organisaties te ondersteunen bij het verbeteren van processen, samenwerking en het ontwikkelen van een lerende cultuur.
• Een netwerk te creëren waarin instellingen van elkaar leren en best practices uitwisselen.
• Wetenschappelijk onderzoek uit te voeren naar de effectiviteit van de implementatie van de richtlijn suïcidaal gedrag.

Binnen het SAS-GGZ programma gaan vijf GGZ-instellingen aan de slag met vier kernonderdelen:

1. Systematische verbeteringen doorvoeren op het gebied van suïcidepreventie.
2. Implementeren van de richtlijn suïcidaal gedrag, met focus op:
   • Het uitvragen van suïcidaliteit bij intake.
   • Diagnostiek met de CASE-methodiek of narratief interview.
   • Toepassen van specifieke behandelmethoden.
   • Gestandaardiseerde vastlegging in het Elektronisch Patiëntendossier (EPD).
   • Samenwerking met naasten en inzet van ervaringsdeskundigen.
3. Werken aan een lerend systeem waarin suïcidepreventie structureel wordt verbeterd.
4. Wetenschappelijk onderzoek naar de impact van de richtlijnimplementatie.

Het SAS-GGZ programma is onderdeel van de Landelijke Agenda Suïcidepreventie.
Het programma loopt tot december 2025 en start met een voorbereidingsfase waarin projectteams worden gevormd en organisaties hun huidige situatie en doelen vaststellen.
Uiteindelijk streven de deelnemende instellingen ernaar om zich te ontwikkelen tot ‘top GGZ-organisaties’ op het gebied van suïcidepreventie.
Daarnaast worden deelnemende organisaties ondersteund door veranderdeskundigen van EHdK en wordt kennis actief gedeeld binnen een lerend netwerk.
Met deze systematische aanpak wordt niet alleen de zorg voor suïcidale cliënten verbeterd, maar ook een bredere basis gelegd voor duurzame verandering binnen de GGZ-sector.